Δυστυχώς, δεν είναι λίγοι οι άνδρες που θα βιώσουν τη στιγμή που θα τους ανακοινωθεί ότι πάσχουν από καρκίνο του προστάτη. Αμέσως μετά την ανακοίνωση του δυσάρεστου αυτού νέου θα πρέπει να εφαρμοστεί το δυνατόν συντομότερο η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση. Η πιο διαδεδομένη επιλογή θεραπείας για τον καρκίνο του προστάτη είναι η ριζική προστατεκτομή. Η επέμβση αυτή περιλαμβάνει την πλήρη αφαίρεση του προστάτη αδένα, των σπερματοδόχων κύστεων, τμήματος της ουρήθρας και συχνά των κοντινών λεμφαδένων. Η ριζική προστατεκτομή αποτελεί τη βασική χειρουργική θεραπεία για τον καρκίνο του προστάτη όταν αυτός είναι εντοπισμένος. Όταν λέμε εντοπισμένος καρκίνος εννοούμε ότι είναι περιορισμένος στον προστάτη αδένα χωρίς να έχει επεκταθεί σε άλλα όργανα. Πρόκειται για μία ουσιαστική ογκολογική επέμβαση, με στόχο την πλήρη αφαίρεση του καρκινικού ιστού και την ίαση του ασθενούς. 

 

Πότε ενδείκνυται η ριζική προστατεκτομή;

Η επέμβαση ενδείκνυται για άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη που περιορίζεται στο εσωτερικό του αδένα και δεν έχει κάνει μεταστάσεις. Ενδείκνυται επίσης σε περιπτώσεις όπου ο ασθενής είναι σε καλή γενική κατάσταση και πληροί τα κριτήρια για χειρουργική αντιμετώπιση. Είναι σημαντικό ο θεράπων ιατρός να εκτιμήσει το συνολικό ιστορικό του ασθενούς και να συζητήσει τις επιλογές, λαμβάνοντας υπόψη τις πιθανότητες ίασης αλλά και την ποιότητα ζωής μετά την επέμβαση.

 

Τεχνικές επέμβασης

Η ριζική προστατεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί με τρεις βασικές τεχνικές:

• Ανοικτή (κλασική) χειρουργική επέμβαση
• Λαπαροσκοπική προσπέλαση
• Ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική επέμβαση με το σύστημα Da Vinci
  
  

Η ανοικτή προστατεκτομή αποτελεί την παλαιότερη μέθοδο και περιλαμβάνει μια μεγάλη τομή στην κάτω κοιλιακή χώρα για την απομάκρυνση του προστάτη. Αν και αποτελεσματική, σχετίζεται με μεγαλύτερη απώλεια αίματος, αυξημένο μετεγχειρητικό πόνο, μεγαλύτερο χρόνο νοσηλείας και μεγαλύτερες πιθανότητες μετεγχειρητικών επιπλοκών.

Από την άλλη πλευρά, η λαπαροσκοπική ριζική προστατεκτομή περιλαμβάνει τη διενέργεια της επέμβασης μέσω πολύ μικρών τομών. Μέσω των τομών αυτών εισάγονται ειδικά χειρουργικά εργαλεία και το λαπαροσκόπιο. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής μεθόδου περιλαμβάνουν ελάχιστη απώλεια αίματος, μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο, ταχύτερη ανάρρωση, άριστα λειτουργικά αποτελέσματα, βελτιωμένη διατήρηση της εγκράτειας και της στυτικής λειτουργίας, ενώ ο ασθενής νοσηλεύεται συνήθως για μία μόνο ημέρα. Η χρήση οθονών υψηλής ευκρίνειας δίνει τη δυνατότητα στο χειρουργό να κάνει λεπτομερείς χειρισμούς, διατηρώντας όσο το δυνατόν ανέπαφες τις ευαίσθητες ανατομικές δομές που περιβάλλουν τον προστάτη αδένα.

Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή αποτελεί την πλέον εξελιγμένη χειρουργική τεχνική στον τομέα της ουρολογίας. Πραγματοποιείται με τη βοήθεια του ρομποτικού συστήματος Da Vinci, το οποίο παρέχει στον χειρουργό τρισδιάστατη και μεγεθυμένη εικόνα του χειρουργικού πεδίου αλλά και δυνατότητα εκτέλεσης χειρουργικών κινήσεων με εξαιρετική ακρίβεια.

Οφέλη της ρομποτικής προσπέλασης:

• Εξαιρετική ακρίβεια χιλιοστού
• Μείωση των επιπλοκών
• Ελαχιστοποίηση αιμορραγίας και ανάγκης για μετάγγιση
• Μικρότερος χρόνος νοσηλείας (συνήθως 24 ώρες)
• Πολύ λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
• Ταχύτερη αποκατάσταση και επιστροφή στις δραστηριότητες
• Καλύτερη διατήρηση της εγκράτειας και της στυτικής λειτουργίας.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι η πιο συχνή μορφή καρκίνου στους άνδρες, με πάνω από το 80% των χειρουργικών επεμβάσεων για την αφαίρεσή του να πραγματοποιούνται πλέον ρομποτικά. Η τεχνική αυτή τείνει να καθιερωθεί ως το νέο gold standard στην αντιμετώπιση της νόσου.

 

Πιθανές επιπλοκές μετά από ριζική προστατεκτομή

Παρά την αποτελεσματικότητά της στην καταπολέμηση του καρκίνου του προστάτη, η ριζική προστατεκτομή σχετίζεται με σειρά επιπλοκών, κυρίως λόγω της εγγύτητάς της με κρίσιμες δομές που εμπλέκονται στη λειτουργία της ούρησης και της σεξουαλικής λειτουργίας. Μία από τις συχνότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές είναι η ακράτεια ούρων και η στυτική δυσλειτουργία.

Ακράτεια ούρων

Η ακράτεια ούρων μετά την επέμβαση μπορεί να κυμαίνεται από ήπια ακράτεια προσπάθειας έως πλήρη απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστης. Αυτή οφείλεται σε πιθανή βλάβη ή αφαίρεση των έσω και έξω σφιγκτήρων της ουρήθρας, καθώς και σε διαταραχή των γύρω μυών του πυελικού εδάφους. Η έκταση και η διάρκεια της ακράτειας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με παράγοντες όπως η χειρουργική τεχνική που εφαρμόστηκε, η ηλικία του ασθενούς, η προεγχειρητική κατάσταση του ουροποιητικού συστήματος και η συμμόρφωση του ασθενούς με το μετεγχειρητικό πρόγραμμα αποκατάστασης. Οι περισσότεροι ασθενείς ανακτούν την εγκράτεια των ούρων σε διάστημα από 6 έως 12 μήνες. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται ακόμα και μετά την πάροδο ενός έτους η ακράτεια ούρων να επιμένει. Τότε συχνά απαιτείται μια πιο επεμβατική προσέγγιση, όπως η χειρουργική τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα.

Στυτική δυσλειτουργία μετά από ριζική προστατεκτομή

Μια άλλη σημαντική και συχνά ψυχολογικά επιβαρυντική παρενέργεια της ριζικής προστατεκτομής είναι η στυτική δυσλειτουργία, η οποία προκύπτει λόγω πιθανής βλάβης των σηραγγωδών νεύρων που νευρώνουν τα σηραγγώδη σώματα του πέους. Τα νεύρα αυτά είναι εξαιρετικά ευαίσθητα και μπορεί να επηρεαστούν ακόμη και αν εφαρμοστούν σύγχρονες τεχνικές διατήρησής τους. Εάν ωστόσο ο καρκίνος αναπτύσσεται μέσα ή πολύ κοντά στα νεύρα, αυτά θα πρέπει να αφαιρεθούν, γεγονός που επηρεάζει τη στυτική λειτουργία. 

Η έκταση της στυτικής δυσλειτουργίας μετά την προστατεκτομή εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, την προεγχειρητική σεξουαλική λειτουργία και την ύπαρξη συνυπαρχουσών παθήσεων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα. Η αποκατάσταση της στυτικής λειτουργίας είναι συνήθως σταδιακή και σε ορισμένες περιπτώσεις ατελής. Ιδιαίτερα βοηθητική είναι η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, ενώ επόμενη λύση είναι η χειρουργική επέμβαση εάν οι ασθενείς συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επίτευξη ικανοποιητικής στύσης. Επιπλέον, δε μπορεί να πραγματοποιηθεί πλέον εκσπερμάτιση μετά την προστατεκτομή, λόγω της αφαίρεσης των σπερματοδόχων κύστεων και της διατομής των εκσπερματικών πόρων. Η κατάσταση αυτή είναι ιατρικά γνωστή ως ασπερμία.

Η εμπειρία του χειρουργού και του ιατρικού κέντρου είναι καθοριστική για την επιτυχία της επέμβασης. Ο Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος Δρ. Χρήστος Τσαλίκης εφαρμόζει τις πλέον σύγχρονες τεχνικές, με σκοπό την ασφάλεια και την αποκατάσταση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Συμπερασματικά, η ριζική προστατεκτομή, και ειδικότερα οι σύγχρονες εκδοχές της, προσφέρει στους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη μία αποτελεσματική και ασφαλή επιλογή θεραπείας, συνδυάζοντας άριστα ογκολογικά αποτελέσματα με ταχύτατη ανάρρωση και διατήρηση βασικών λειτουργιών όπως η εγκράτεια και η ικανότητα επίτευξης ικανοποιητικών στύσεων.